Tihomer Gyarmathy
Opis formy: Praca węgierskiego przedstawiciela awangardy – Tihoméra Gyarmathy’ego znajduje się na uboczu głównych ciągów komunikacyjnych. W niewielkim parku przy ul. 3 Maja, na wysokim postumencie, znajduje się realizacja z 1965 roku. Gyarmathy na szkielecie wykonanym z rur umieścił poziomo szereg wygiętych półkoliście grubych blach, tworząc rodzaj reliefu przestrzennego. Kompozycja ta przeniesiona została w dzisiejsze miejsce w latach 70. z Placu Konstytucji, z miejsca, w którym dziś znajduje się Pomnik Odrodzenia. Pierwotnie kolorystyka rzeźby zbliżona była do jaskrawej, rdzawej czerwieni na skutek zabiegów autora, który pokrył formę roztworem kwasu, reagującego w ten sposób z metalem. Remont formy przeprowadzono w 2005 roku.
Informacje o autorze: (1915-2005) studiował malarstwo w pracowniach prof. Jánosa Vaszary’ego i László Kandó na Magyar Képzőművészeti Főiskola (Węgierska Akademia Sztuk Pięknych) od 1933 roku. Między 1937 i 1939 rokiem odbył kilka podróży artystycznych do Włoch, Francji i Niemiec. Doświadczenia zdobyte podczas tych podróży wywarły olbrzymi wpływ na rozwój postawy artystycznej Gyarmathy’ego; zorganizował dwie ważne wystawy indywidualne w Paryżu i Zurichu w 1938 roku. Współpracował z Pietem Mondrianem, Jeanem Arpem, Andre Bretonem i Maxem Billem. Po powrocie na Węgry nawiązał bliską współpracę z Lajosem Kassákiem i Ernő Kállaiem, czołowymi przedstawicielami węgierskiej awangardy. Zaczynął pracować nad kompozycjami abstrakcyjnymi i jednocześnie budować teorię artystyczną. W 1945 roku był jednym z założycieli Elvont Művészek Magyarországi Csoportja (Związek Węgierskich Artystów Abstrakcjonistów) oraz Galerii 4 Világtájhoz (Galeria Czterech Stron Świata). W 1947 roku pokazywał swoje prace na Salon des Réalites Nouvelles w Paryżu. W 1948 władze węgierskie rozwiązały Związek Węgierskich Artystów Abstrakcjonistów. Jej członkowie zostali objęci zakazem wystawienniczym na terenie kraju. W 1963 roku przyjechał do Polski i wziął udział w Plenerze Koszalińskim, a w 1965 roku w I Biennale Form Przestrzennych w Elblągu, gdzie zrealizował monumentalną rzeźbę. W latach 70. kilkakrotnie wyjeżdżał na Zachód, wystawiał m.in. w Niemczech, Francji i Włoszech. Kilkakrotnie był nagradzany za swoją twórczość. Dopiero w 1991 roku artysta wstapił do Węgierskiej Akademii Sztuki (Magyar Művészeti Akadémia).
.